Günümüzde gelişen kamera teknoloji ile gerek renk doygunluğu gerekse renk kontrastı bakımından oldukça zengin, birbirinden güzel fotoğraflar çekmek mümkün. Hatta HDR (High Dynamic Range) fotoğraf tekniği ile masalsı renklerden oluşan fotoğraflar da elde edebilmek mümkünken neden siyah beyaz fotoğraflar çekmeyi ya da renkli fotoğrafları siyah beyaza dönüştürmeyi seçiyoruz?
Öncelikle fotoğrafın bir soyutlama işi, tüm dünyadan bir anı, belli bir kadrajı soyutlayıp kaydetme işi olduğunu düşünüyorum. Fotoğrafa bakan kişi kadrajın dışında kalan kısmı ve o anın öncesi veya sonrasını kendi hayalinde canlandırabilir. Tıpkı kitap okuduğunuzda okuduklarınızı hayalinizde görselleştirmeniz gibi. Fotoğrafı çeken kişi de izleyiciye sadece kadrajdaki kısmı verir. Soyutlama ne kadar iyiyse konu o kadar vurucu olacaktır. Kadrajda dikkat dağıtan objeler olmaması, gereksiz alanların kadraja alınmaması bunu daha da belirginleştirir. Ek olarak fotoğrafı renklerden de soyutlarsanız fotoğrafın ruhunu ve vermek istediği duyguyu çoğu zaman daha iyi verebilirsiniz. Renkleri ortadan kaldırdığınızda, vurgu görüntünün diğer kompozisyon öğelerine geçer.
Doğru şekilde kullanıldığında siyah beyaz fotoğraflardaki duygu ve ruh, renkli fotoğraflardan çok daha doyurucu ve daha etkili, fotoğraf kompozisyonu anlatmaya ve duyguları yansıtmaya daha müsait oluyor. Dünyayı renkli görmeye alışkınız. Rengi elinizden aldığınızda, izleyicinizin görmeye alışkın olduğu şeyi kaldırmış olursunuz. Bu, hikayenizi anlatmanın farklı yollarını keşfetmenize ve yaratmanıza yardımcı olur. Siyah beyaz fotoğraf farkını, gözümüzün birçok rengi algılayarak zihnimizde oluşturduğu renk duygusunun daha baskın ve ön planda tutması, siyah beyaz fotoğrafta ise iki renk arasındaki gri tonların renk cümbüşü olmadan duyguları daha ön plana çıkarması diye tanımlayabiliriz.
İzleyene bir şeyler düşündürmek istenen ve duygunun ön planda olduğu tüm fotoğraflarda, siyah beyaz kullanımı oldukça yaygındır. Yağmurlu havalar, genelde kasvet ve hüzün ifade ettiği için o zamanlarda oluşan ortam da siyah beyaz fotoğraf ile farklı, yoğun bir duyguyu yansıtmak için bize mükemmel ortamlar sağlar.
Siyah beyaz fotoğraflar desenleri ortaya çıkarmak için çok iyi bir fırsat sunar. Özellikle ince desenler ve ayrıntılar renkli fotoğrafın karmaşasında kaybolurken, siyah beyaz fotoğrafta tam tersi güçlü bir şekilde vurgulanır.
Peki Hangi Durumlarda Siyah Beyaz Fotoğraf Tercih Etmemeliyiz?
Siyah beyaz fotoğrafların çok daha etkili olduğunu söylediğimiz durumlar var evet ama her zaman çekici olacağı da söylenemez. Bazı yerlerde zayıf kompozisyonlar oluşturabilir. Işığın az olduğu kapalı mekanlarda, eğer ekstra bir ışık kaynağı kullanmıyorsanız fotoğraf detaysız ve çok karanlık olabilir. Karanlık çıkan bir fotoğrafın üstüne bir de siyah beyaz efekti eklenince ortaya çıkaracağı görüntü pek de hoş olmayacaktır. Ayrıca siyah beyaz fotoğraf çekimi için renkli fotoğrafın tam tersine sabahın ilk ışıkları ve akşam karanlığı pek tercih edilmez.